KIGALI — U Rwanda rwatangaje ko rwagaruye Abanyarwanda 10 bacurujwe bakajyanwa mu gihugu cya Myanmar, aho bari barakoreshwaga imirimo ivunanye kandi bagahohoterwa. IOM (International Organization for Migration) yabigizemo uruhare rukomeye, ikaba yarabafashije kugaruka mu gihugu nyuma y’igihe bari bamaze mu bihe bikomeye.
Aba banyarwanda 10, bose bari baturutse mu bice bitandukanye by’igihugu, bavanywe muri Myanmar nyuma yo gushaka uburyo bwo kubaho mu buryo burambye, ariko babonye ko bari bakorere muri icyo gihugu mu buryo butemewe, aho bagiye bakorwaho ibikorwa by’ubucuruzi n’imirimo y’inshingano zitari zemewe.
Aba Banyarwanda bagaragaje ko bakoreshejwe imirimo ivunanye, harimo kuyobora imirimo idahwitse nk’ubucukuzi bw’amabuye y’agaciro no gukora imirimo y’ubushomeri, bakaba bari mu buzima bugoye cyane. Hari n’ibimenyetso by’uko bamwe mu bo muri bo bahohotewe mu buryo bw’umubiri no mu buryo bw’amarangamutima.
Imyitwarire mibi y’abakozi bo muri Myanmar yari izwi cyane, kandi hari amakuru avuga ko bamwe muri aba Banyarwanda bari barabujijwe kujya ku mihanda cyangwa kugira uburenganzira bwo kuvuga. Ibi byatumye ubuzima bwabo buhorana impungenge, ndetse baragowe no kubona uburyo bwo gut escape cyangwa kwikura muri icyo gihugu.
IOM, umuryango mpuzamahanga ushinzwe kwimura abantu no kurengera impunzi, wafashije Abanyarwanda 10 kugaruka mu Rwanda, aho bashyikirijwe ubuyobozi bw’igihugu ndetse bakiriwe ku kibuga cy’indege cya Kigali International Airport.
Aba banyarwanda, bagaragaje ko bari bafite agahinda n’ubwoba, ariko bakishimira cyane kubona ubuzima bushya mu gihugu cyabo. Bakiriwe na Minisiteri y’Ububanyi n’Amahanga ndetse na Minisiteri y’Ibikorwa by’Ubuzima, bashyikirizwa ubufasha bwihariye ndetse n’amategeko y’igihugu kugira ngo bamenye ibyerekeye uburenganzira bwabo nyuma y’ibyo banyuzemo.
Nyuma yo kugaruka kwa aba 10, haracyashakishwa abandi 5 basigaye muri Myanmar, aho amakuru avuga ko bari mu maboko y’abanyabyaha cyangwa bari bataragerwaho n’abashinzwe ibikorwa byo kwita ku buzima bw’impunzi. Ibi bikorwa byo kubashakisha bikomeje gukorwa mu bufatanye n’ubuyobozi bwa Myanmar ndetse n’abandi bafatanyabikorwa b’ibihugu byombi.
U Rwanda rwagaragaje ko ruzakomeza gukorana n’abafatanyabikorwa bacyo nka IOM, ndetse na Minisiteri y’Ububanyi n’Amahanga yizeza abaturage bacyo ko igihugu kizakomeza gukora ibishoboka byose mu kurwanya ubucuruzi bw’abantu no gukumira ibibazo by’imirimo ivunanye no guhohotera abanyarwanda no mu bindi bihugu.
U Rwanda rwifashishije IOM mu kubafasha kugaruka mu gihugu, ariko haracyari urugendo rwo kubarinda ibibazo by’ubucuruzi bw’abantu. Ubushobozi bwo guhangana n’ibibazo nk’ibi burakomeje, ndetse hakaba hateganijwe uburyo bwo gukumira abakoreshwa mu buryo bunyuranyije n’amategeko.